اولویت‌‌بندی مدیریت بافت تاریخی شهر گرگان جهت باززنده‌سازی با رویکرد گردشگری پایدار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه اصفهان

2 دانش آموخته کارشناسی نقشه کشی معماری، دانشکده فنی و حرفه‌ای دختران دکتر علی شریعتی، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: باززنده ­سازی پهنه­ های بافت تاریخی، نیازمند مدیریت ویژه ­ای است. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر، اولویت­‌بندی مدیریت بافت تاریخی شهر گرگان جهت باززنده ­سازی با رویکرد گردشگری پایدار از دیدگاه ساکنان و کارشناسان است.
روش­ شناسی: پژوهش حاضر، بر اساس رویکرد کیفی و از لحاظ هدف یک پژوهش کاربردی است. جامعۀ آماری شامل محدودۀ بافت تاریخی شهر گرگان در سال 1403 است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و روش تصادفی صورت پذیرفت و از 400 نفر از ساکنان شهر گرگان و 64 نفر از کارشناسان سازمان­های گوناگون مشتمل بر اساتید دانشگاه، کارمندان شهرداری شهر گرگان، کارمندان ادارۀ کل راه و شهرسازی گرگان، استانداری گرگان، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شهر گرگان، سازمان صنایع دستی و گردشگری شهر گرگان، کارمندان موزۀ شهر گرگان پیمایش به عمل آمد. برای تحلیل پرسش­نامۀ شهروندان از آزمون فریدمن در محیط نرم­ افزار SPSS و برای تحلیل نظرات کارشناسان از نرم­افزار Expert Choice استفاده شده است.
یافته­ ها: از دیدگاه ساکنان، مدیریت ویژۀ بافت یعنی مدیریت توسط شهرداری با میانگین 71/4 بیش‌ترین اهمیت و پس از آن مدیریت دولتی با میانگین 48/3 در اولویت دوم، مدیریت توسط بخش خصوصی با میانگین 05/2  در رتبۀ سوم و در نهایت مدیریت مردمی با میانگین 19/1 در رتبۀ چهارم قرار گرفته است. همچنین، مدیریت ویژۀ بافت یعنی مدیریت توسط شهرداری با میانگین 414/0 بیش‌ترین اهمیت و اولویت را از نظر کارشناسان برای باززنده­ سازی مدیریت بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری دارد و و پس از آن مدیریت دولتی با میانگین 314/0 در اولویت دوم و سپس مدیریت مردمی و خصوصی به ترتیب با 140/0 و 132/0 قرار دارند.
نتیجه ­گیری و پیشنهادها: باززنده ­سازی پهنه ­های بافت تاریخی شهر گرگان نیازمند راه ­اندازی یک واحد اداری در شهرداری برای مدیریت بافت است که با سطح معناداری 000/0 به تأیید ساکنان و کارشناسان رسیده است.
نوآوری و اصالت: پژوهش حاضر برای نخستین بار بر تعیین ساختار مدیریتی جهت باززنده ­سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد گردشگری پایدار تأکید نموده است.

کلیدواژه‌ها


 Awuah, G. B. Reinert, V. (2011). Potential tourists’ Image of a tourist destination: The case of Brazil, Research on Technology, Innovation and Marketing Management 2009‐2011: Introducing the Research Area of Innovation Science / [ed] Sven-Åke Hörte, Halmstad: Högskolan i Halmstad, 3(2011): 135-148.
Boley, B.B. (2009). Geotourism in the crown of the continent: developing and testing the geotourism survey instrument (GSI). Thesis master of science in recreation management. The University of Montana
Missoula, Missoula.
Buhalis, D. Amaranggana, A. (2013). Smart Tourism Destinations, Springer International Publishing Switzerland 2013.
Dumbraveanu, D. (2007). Principles and Practice of Sustainable Tourism Planning, www.humangeographies.org
Giriwati, N.  Homma, R.  Iki, K. (2013). Urban tourism: designing a tourism space in a city context for social sustainability, WIT Transactions on Ecology and The Environment, Vol 179, © 2013 WIT Press.
Ginty, C .(2010). An Examination of the Marine Tourism Business Sector in the West of Ireland: Capabilities, Performance and Contribution to the Regional Economy, A thesis submitted in partial fulfilment of the requirements of HETAC for the degree of Doctor of Philosophy.
Jamieson, W. Noble, A. (2000). A Manual for Sustainable Tourism Destination Management, Available online: http://www.gdrc.org/uem/eco-tour/etour-principles.html (accessed on 10 May 2015).
Kim, C.(2016). New Horizons on Sustainable Tourism in Mega-Cities, The 10th UNWTO/PATA Forum on Tourism Trends and Outlook Guilin, China, 20-21 October 2016.
Lorant, D. Zoltan, B .(2005). Environmentally sustainable tourism: international and Hungarian relations, gazdálkodás, 53(23) :80-91.
Lourens, M .(2007). The Underpinnings for  Successful  Route Tourism Development  in South Africa, Dissertation submitted to the University of the Witwatersrand, School of Geography, Archaeology and Environmental Studies in fulfilment of the requirements for the degree of Masters of Tourism.
Marika, V .(2013). Ecotourism and Sustainability: Social Impacts on Rural Communities Case: San Luis Potosí, Mexico, Laurea University of Applied Sciences, Laurea Kerava.
Mazurek, M .(2014). Competitiveness in Tourism – Models of Tourism Competitiveness and Their Applicability: Case Study Austria and Switzerland, European Journal of Tourism, Hospitality and Recreation Special Issue, 1(2014): 73-94.
Navickas, V. Malakauskaite, A .(2009). The possibilities for the identification and evaluation of tourism sector competitiveness factors. Engineering Economics, 1(61): 38–44.
Neckermann, W .(2013). Sustainable Development of a Tourism Destination: Realism or Idealism?“Evaluating the sustainability of a destination development projectthrough community-based ecotourism”,Case Study: SC WiSATA project in Flores, East Nusa Tenggara Province, Indonesia, A dissertation by Wout Neckermann, Student at the NHTV University of Applied Sciences, To obtain the Master programme diploma in Tourism Destination Management.
Pekkala, E .(2015). Developing sustainable tourism on the Mediterranean island of Malta, Bachelor’s Thesis Degree Programme in Tourism 2015, Haaga-helia university of applied sciences.
United Nations Environment Programme (UNEP) and World Tourism Organization (UNWTO) .(2012).
White, V. McCrum, G. Blackstock, K.L. Scott, A .(2006). Indicators and Sustainable Tourism:Literature Review, Available online: http://www.macaulay.ac.uk/ ruralsustainability/ LiteratureReview.pdf (accessed on 25 February 2015).
World Tourism Organization (UNWTO) .(2013). Sustainable Tourism for Development Guidebook, Enhancing capacities for Sustainable Tourism for development in developing countries, European Union.
World Economic Forum .(2015). The Travel & Tourism Competitiveness  Report 2015, Growth through Shocks, Global Competitiveness and  Risks team and the Industry Partnership Programme  for Aviation & Travel.
Zamfir, A. Corbos, R. A .(2015). Towards Sustainable Tourism Development in Urban Areas: Case Study on Bucharest as Tourist Destination, Sustainability , 7(2015): 12709-12722.