شناسایی راهبردهای بازاریابی گردشگری روستایی در استان کردستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران (پژوهشگر پاره وقت

10.22080/tmhr.2024.26787.1004

چکیده

زمینه و هدف: علی‌رغم اهمیت گردشگری روستایی در تسریع روند توسعه روستایی و نقش بازاریابی در توسعه آن، بررسی‌ها نشان می-دهد در این زمینه شکاف مطالعاتی زیادی وجود دارد و محققان تا حد زیادی از پرداختن به آن غافل شده‌اند. استان کردستان نیز به عنوان یکی از غنی‌ترین استان‌های ایران به لحاظ گردشگری روستایی، از قاعده مذکور مستثنی نبوده و در زمینه بازاریابی گردشگری روستایی با چالش‌های زیادی مواجه است. از این رو هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مهم‌ترین استراتژی بازاریابی گردشگری روستایی در استان کردستان است.
روش‌شناسی: این پژوهش کاربردی، با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است که در آن برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از ترکیبی از روش‌های اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. ابزار اصلی برای گردآوری داده‌های میدانی، پرسشنامه محقق ساخته است و برای تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده از مدل SWOT استفاده شده است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد گردشگری روستایی در استان کردستان به لحاظ عوامل داخلی و خارجی مرتبط با بازاریابی گردشگری روستایی دارای شرایط پیچیده‌ای است. به این صورت که در کنار نقاط قوت و فرصت‌های متعدد بازاریابی گردشگری روستایی، نقاط ضعف و تهدیدهای متعددی نیز وجود دارند. همچنین یافته‌ها نشان داد استراتژی تهاجمی (SO)، مناسب‌ترین استراتژی جهت توسعه بازاریابی گردشگری روستایی در استان کردستان است.
نتیجه‌گیری و پیشنهادات: متناسب با ماهیت استراتژی تهاجمی، باید برای تدوین و ارائه همه برنامه‌ها و راهکارها توسعه بازاریابی گردشگری روستایی بر روی نقاط قوت و فرصت‌های شناسایی شده تأکید نمایند. از این رو در راستای توسعه بازاریابی گردشگری روستایی پیشنهادهایی مانند تبلیغات برای معرفی جاذبه‌های طبیعی و انسانی گردشگری روستایی از طریق فضای مجازی و رسانه‌های جمعی، توسعه تورهای گردشگری و برگزاری جشنواره‌های مختلف ارائه گردید.
نوآوری و اصالت: با توجه به اینکه در خصوص شناسایی استراتژی بازاریابی گردشگری روستایی در کشورمان مطالعه‌ای صورت نگرفته است، این پژوهش دارای نوآوری است.

کلیدواژه‌ها


افتخاری، الهام؛ مهدوی حاجی لویی، مسعود و کردوانی، پرویز (1398)، ارزیابی استراتژی‌های توسعه گردشگری پیرامون نواحی کلان شهری: (شهرستان شمیرانات، بخش لواسانات)، فصل­نامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 11(42): 289-261.
امینی کرج آبادی، مهسا؛ زحمتکش سردوراهی، مهدیه؛ سیادتان، محمد؛ اویسی، محمدامیر و اویسی، لیلا. (1401). راهبردهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از تحلیل ترکیبی SWOT – QSPM(مورد مطالعه: روستای فهرج استان یزد)، روستا و توسعه، 25(1): 52-31.
درویشی، هدایت اله؛ بیرانوندزاده، مریم؛ دهقانی الوار، سید علی نادر و احمدی، سجاد (1393). اولویت­بندی راهبردهای توسعه گردشگری روستایی از منظر آمایش سرزمین، مطالعه موردی: روستای گایکان (شهرستان الیگودرز) راهبردهای توسعه روستایی، 1(2): 84-65. https://doi.org/10.22048/rdsj.2014.6008.
سرگزی، سعید؛ حسنوند، داریوش و آسایش، حمید (1399)، تحلیل راهبردی توسعه صنعت گردشگری روستایی در شرایط اقتصاد ایران، نشریه فضای گردشگری، 9(36): 76-55.
صالح پور، شمسی؛ ریاحی، وحید؛ عزیزی، اصغر و فتحی زاده، فرح (1398)، قابلیت­سنجی توسعه گردشگری روستایی با تأکید بر رویکرد توسعه پایدار (مورد مطالعه: بخش تخت سلیمان تکاب)، مجله مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 14(46)، 127-111. https://sanad.iau.ir/fa/Article/1031501.
صفری سیاهکلرودی، عماد؛ عباسی، ابراهیم و نسیمی، محمد علی (1401)، بررسی رابطه مدل بازاریابی گردشگری روستایی با ارزش ویژه برند مقصد (مطالعه موردی: روستاهای مناطق کوهستانی شهرستان رودسر). مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی. ۳ (۱): ۷۷-۹۱.
صفری سیاهکلرودی، عماد؛ عباسی، ابراهیم؛ نسیمی، محمد علی و سعیدی، پرویز (1402)، ارائه مدل بازاریابی گردشگری روستایی با رویکرد کیفی تحلیل تم (مطالعه موردی: شهرستان رودسر). مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه‌های انسانی, 18(2): 78-67.
عربشاهی، معصومه؛ بهبودی، امید و شاه ابراهیمی، روح ا... (1395)، شناسائی و رتبه­بندی عوامل رفاهی مؤثر در گردشگری مذهبی شهر مشهد با استفاده از تکنیک­های تصمیم­گیری چند معیاره (AHP)، خراسان بزرگ، 7(23): 75-88.
قنبری، یوسف؛ جمینی، داود و جمشیدی، علیرضا (1394)، کاربرد عملی مدل‌ها و تکنیک‌های در برنامه­ریزی روستایی، انتشارات نگارخانه، اصفهان.
مطیعی لنگرودی، سید حسن؛ غلامی، علی و محمدزاده لاریجانی، فاطمه. (1397). شناسایی و طراحی مدل عناصر آمیخته بازاریابی در ارتقای جایگاه گردشگری روستایی با رویکرد آینده‌پژوهی (مورد مطالعه شهرستان بابل)، پژوهش­های روستائی، 9(3): 395-376. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20087373.1397.9.3.3.2.
اله‌یاری، سمیرا؛ تاج زاده نمین، ابوالفضل؛ بدیع‌زاده، علی و پورفرج، اکبر (1399)، الگوی بازاریابی مقصدهای گردشگری روستایی در ایران، مطالعات اجتماعی گردشگری، 8(16): 88-59.
AdrianaTisca, I., Istrat, N., Dan Dumitrescu, C. & Cornu, G. (2016). Management of sustainable development in ecotourism. Case Study Romania, Procedia Economics and Finance, 39, 427 – 432.
Arslan, O., & Er, I. D. (2008). SWOT analysis for safer carriage of bulk liquid chemicals in tankers. Journal of Hazardous Materials, 154(1-3), 901-913. https://doi.org/10.1016/j.jhazmat.2007.10.113
Bayrak, M.M (2022), Does Indigenous tourism contribute to Indigenous resilience to disasters? A case study on Taiwan's highlands, Progress in Disaster Science 14, 100220, http://dx.doi.org/10.1016/j.pdisas.2022.100220.
Dang, P.; Ren, L and Li, J. (2022), Livelihood Resilience or Policy Attraction? Factors Determining Households’Willingness to Participate in Rural Tourism in Western China. Int. J. Environ. Res. Public Health, 19, 7224,https://doi.org/10.3390/ijerph19127224.
Esfandyari, H., Choobchian, S., Momenpour, Y., & Azadi, H. (2023). Sustainable rural development in Northwest Iran: proposing a wellness-based tourism pattern using a structural equation modeling approach. Humanities and Social Sciences Communications, 10(1), 1-15.https://doi.org/10.1057/s41599-023-01943-0.
Esubalew, B., Solomon, N., & Akele, B. (2020). Religious tourism practices, potentials, and challenges: The case of Dire Sheikh Hussein Area, South East Ethiopia. Journal of the Social Sciences, 48(3): 3919-3938.
Everett, S. (2012). Production places or consumption spaces? The place-making agency of food tourism in Ireland and Scotland. Tourism Geographies, 14(4), 535-554. https://doi.org/10.1080/14616688.2012.647321.
Farhadi Uonaki, M., Shafiee, Z., & Rastghalam, M. (2018). The Identification of the Effective Key Propellants in the Essence of the Brand of Target Tourism Villages (Case Study: Saman County in Chahar Mahal and Bakhtiari Province). Journal of Research and Rural Planning, 7(2), 157-177. doi: 10.22067/jrrp.v7i2.68989.
Haberle, D. C. (2021). Food Tourism as a strategy for regional economic development - A case study comparison of cheese producing regions. Master thesis.https://frw.studenttheses.ub.rug.nl/id/eprint/3677.
Hassan, T., Carvache-Franco, M., Carvache-Franco, W., & Carvache-Franco, O. (2022). Segmentation of religious tourism by motivations: A study of the pilgrimage to the city of Mecca. Sustainability, 14(13), 7861.https://doi.org/10.3390/su14137861.
Henseler, M., Maisonnave, H and Maskaeva, A (2021), Economic impacts of COVID-19 on the tourism sector in Tanzania, hal-03501722.
Huang, C.; Lin, F.; Chu, D.; Wang, L.; Liao, J and Wu, J (2021), Spatiotemporal Evolution and Trend Prediction of Tourism Economic Vulnerability in China’s Major Tourist Cities. ISPRS Int, J. Geo-Inf. 2021, 10, 644,https://doi.org/10.3390/ijgi10100644.
Lee, K. L., Huang, W. C., & Teng, J. Y. (2009). Locating the competitive relation of global logistics hub using quantitative SWOT analytical method. Quality & Quantity, 43, 87-107. https://link.springer.com/article/10.1007/s11135-007-9087-1.
Munanura, I.E.; Sabuhoro, E.; Hunt, C.A and Ayorekire, J (2021), Livelihoods and Tourism: Capital Assets, Household Resiliency, and Subjective Wellbeing. Tour. Hosp, 2, 347–364, https://doi.org/10.3390/tourhosp2040023.
Mwebaza, S., Jjuuko, J., & Kesande, P. (2018). Religious Tourism and Pilgrimage: Conflicts and Challenges. A case of the Namugongo Martyrs Shrines in Uganda. Turystyka Kulturowa, 7, 117-31. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:199479165.
Tsai, C. T. S., & Wang, Y. C. (2017). Experiential value in branding food tourism. Journal of Destination Marketing & Management, 6(1), 56-65. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2016.02.003.
Yeoman, I., & McMahon-Beatte, U. (2016). The future of food tourism. Journal of Tourism Futures, 2(1), 95-98. https://doi.org/10.1108/JTF-12-2015-0051.
Yüksel, İ., & Dagdeviren, M. (2007). Using the analytic network process (ANP) in a SWOT analysis–A case study for a textile firm. Information sciences, 177(16), 3364-3382. https://doi.org/10.1016/j.ins.2007.01.001.